راز مساوی‌های تمام نشدنی لیگ (آنالیز)

به گزارش "ورزش سه"، طبق آماری که آخرین برنامه نود منتشر کرد، در 6 هفته نخست لیگ شانزدهم، 56 درصد بازی ها با نتیجه تساوی به اتمام رسیده که این میزان، دو برابر(28 درصد) متوسط جهانی است.

متاسفانه درغیاب یک بررسی عینی، خیلی ها از جمله مربیان محترم مثل آقای فرکی از تعطیلی های لیگ به عنوان دلیل این وضعیت یاد می کنند: " با همه احترامی که برای تیم ملی قائلم و گفته‌ام که همواره اولویت ما هم تیم ملی است اما به هر حال این تعطیلات تیم‌ها را مجبور می‌کند که از شرایط ایده آل خود دور شوند. این همه تساوی که در تاریخ لیگ بی‌سابقه است نشان دهنده این است که تیم‌ها هنوز به شرایط ایده‌آل خود نرسیدند و یا احتیاط می کنند که امتیاز از دست ندهند."

تا کنون هیچ تحقیق علمی نشان نداده است که ناآمادگی تیم ها دلیلی بر افزایش تعداد تساوی در بازی هاست بلکه آنچیزی که احتمال تساوی بین دو تیم را بیشتر می کند "تعادل رقابتی" است. هرچه تعادل رقابتی قوی تر باشد، رقابت نزدیکتر و احتمال تساوی بیشتر است، هر چه اختلاف سطح بازیکنان دو تیم بیشتر باشد، شانس اینکه تیم قوی تر برنده بازی باشد بیشتر است و هر چه این اختلاف کمتر باشد احتمال تساوی بیشتر.

اگر چه هرازگاهی در فوتبال با نتایج استثنایی و بعضا شگفت آوری چون قهرمانی لستر در لیگ برتر انگلیس روبرو هستیم ولیکن قاعده کلی بر این است که باشگاه های متمول با استخدام ستاره های بزرگ از بخت بیشتری برای پیروزی و قهرمانی برخوردارند و رقیبان متواضع این تیم ها اغلب از پیش بازنده . اوساسونا، سلتاویگو و گروناد ... با بودجه هایی بین 4 تا 10 میلیون یورو به سختی می توانند از رئال و بارسای 600 میلیون یورویی امتیاز بگیرند. بنابراین "تعداد تساوی ها نسبت مستقیم دارد با میزان نابرابری بین بودجه باشگاه ها".

جدول زیر بودجه و رتبه فصل پیش باشگاه های فرانسه را نشان می دهد:

در این جدول 3 باشگاه(15 درصد لیگ) پاری سن ژرمن، موناکو و لیون 55 درصد بودجه کل لیگ این کشور را به خود اختصاص داده اند و همانطور که ملاحظه می فرمایید بودجه تیم های متوسط نیز اختلاف فاحشی با تیم های فقیر دارند. برای آنالیز آماری این لیگ از طریق روش "انحراف معیار" یا دوری از مقدار نرمال به عدد 0.06759  می رسیم.

حالا قیاسی می کنیم با جدول رقم قراردادهای فصل گذشته باشگاه های لیگ برتر. در ستون سمت چپ نسبت قراردادهای هر باشگاه را نسبت به جمع کل قراردادهای لیگ پانزدهم  مشاهده می کنید:

   انحراف معیار یا دوری از مقدار نرمال: 0.02429

هرچه عدد انحراف معیار کوچکتر باشد، کلاس تیم های حاضر در لیگ هوموژن تر است. به عبارتی اختلاف بودجه باشگاه های حاضر در لیگ فرانسه نزدیک 3 برابر لیگ ایران است.

ویژگی دیگر لیگ ایران نسبت به دیگر لیگ ها، تعداد زیاد تیم های مدعی قهرمانی در هفته های پایانی لیگ است. در این مورد نیز برنامه نود با انتشار آماری نشان داد که ایران جزو کشورهایی قرار می گیرد که تیم های بالای جدولی آن کمترین فاصله را با هم دارند. باز هم به استناد به همان استدلال باید گفت چون در لیگ خلیج فارس تعادل رقابتی بین تیم ها نسبت به دیگر لیگ ها قوی تر است، طبیعی است که در هفته های پایانی فصل تعداد زیادتری از باشگاه ها امید به قهرمانی داشته باشند.

دلیل اینکه چرا تعادل بودجه و به تبع آن رقابت در ایران قوی تر است را باید در ساختار دولتی فوتبال ایران جستجو کرد. ساختاری که با تحمیل محدودیت منابع مالی، اجازه ورود بخش خصوصی و بلندپروازی های مرسوم که لاجرم به نابرابری ها دامن می زند را نمی دهد.

شاهین اشکان