تاریخچه جام ملت‌های آسیا + اسامی بازیكنان تیم ها

پانزدهمين دوره رقابت‌هاي جام ملت‌هاي آسيا از امروز به مدت 22 روز به ميزباني 5 ورزشگاه قطر برگزار مي‌شود.
رقابت‌هاي امسال از آن جهت حائز اهميت است که بيشتر کشورهاي مطرح فوتبال آسيا با ترکيبي قدرتمند از بازيکنان صاحب نام خود به دنبال قهرماني هستند و در اين ميان تيم ملي فوتبال ايران همراه با افشين قطبي و شاگردانش در پي تحقق آرزوي 35 ساله هستند.
رقابت‌ها از امروز آغاز مي‌شود و در نهايت کاپيتان يکي از 16 تيم حاضر در رقابت‌ها در پايان جام قهرماني را بالاي سر خواهد برد. حال اينکه اين کاپيتان جواد نکونام باشد يا يونس محمود و يا اينکه تيم کاهيل باشد يا پارک جي سونگ، نهم بهمن ماه در ورزشگاه خليفه با برگزاري ديدار فينال مشخص خواهد شد.
در اين گزارش سعي شده است به اختصار در مورد تاريخچه مسابقات جام ملت‌هاي آسيا، بهترين بازيکنان هر دوره، آقاي گل‌ها و ... اطلاعاتي به مخاطبان داده شود که آن را در زير مي‌خوانيم:

عبدالرحمن تانکو، نخست وزير مالزي و رئيس وقت AFC در اوايل دهه 1950 ميلادي پيشنهاد برگزاري يک دوره مسابقه فوتبال دوره‌اي با حضور کشورهاي عضو کنفدراسيون را ارائه کرد که در نهايت اين طرح در سال 1956 به ميزباني هنگ کنگ رنگ واقعيت به خود گرفت.

*دوره اول - هنگ‌کنگ 1956
کشورهاي رژيم اشغالگر قدس، ويتنام، کره‌جنوبي و هنگ کنگ به عنوان ميزبان 4 کشوري بودند که در مرحله نهايي اولين دوره رقابت‌ها حضور داشتند.
در اين دوره تيم‌ها به صورت دوره‌اي به مصاف هم رفتند که در نهايت تيم ملي کره‌جنوبي با 5 امتياز به عنوان قهرماني رسيد و رژيم اشغالگر قدس، هنگ‌کنگ ميزبان و ويتنام به ترتيبت دوم تا چهارم شدند.
به اين ترتيب نخستين دوره با قهرماني کره‌اي‌ها به پايان رسيد تا چشم بادامي‌ها به صورت رسمي اولين تيمي باشند که جام قهرماني را به خانه مي‌برند.
در اين دوره نائوم استلماخ از رژيم اشغالگر قدس با 4 گل زده آقاي گل مسابقات شد.

*دوره دوم - کره‌جنوبي 1960
دومين دوره رقابت‌ها هم مانند دوره نخست با همان تعداد 4 کشور برگزار شد؛ البته تيم ملي کشورمان که براي اولين بار در مرحله مقدماتي رقابت‌ها شرکت کرده بود، شانس حضور در مرحله نهايي را داشت که با حذف از مرحله مقدماتي دراين دوره هم از حضور در مسابقات بازماند.
در اين دوره نيز تيم‌هاي رژيم اشغالگر قدس، ويتنام، تايوان و کره‌جنوبي به عنوان ميزبان حضور داشتند که در نهايت ميزبان مسابقات در رقابتي که باز هم به صورت دوره‌اي برگزار شد با 3 پيروزي قدرتمندانه عنوان قهرماني را کسب کرد. اين آخرين قهرماني کره‌اي‌ها در آسيا بود و ديگر هيچگاه آرزوي قهرماني براي آنها برآورده نشد.
رژيم اشغالگر قدس، تايوان و ويتنام نيز به ترتيب دوم تا چهارم شدند.
آقاي گل اين دوره چو يون اوک از کره‌جنوبي بود که با 4 گل عنوان بهترين گلزن را به خود اختصاص داد.

*دوره سوم - رژيم اشغالگر قدس 1964
دوره سوم مسابقات بي‌شک بي‌رونق‌ترين آن هم بود. اين مسابقات باز هم با حضور 4 تيم برگزار شد و به دليل ميزباني رژيم اشغالگر قدس بيشتر کشورهاي آسيايي از جمله ايران حضور در اين رقابت‌ها را تحريم کردند.
هند، کره جنوبي و هنگ کنگ همراه با کشور ميزبان 4 کشور شرکت کننده در مسابقات بودند که در نهايت رژيم اشغالگر قدس با 6 امتياز عنوان قهرماني را کسب کرد و تيم‌هاي هند، کره‌جنوبي و هنگ‌کنگ در رده‌هاي بعدي قرار گرفتند.
مردخاي اشپيگلر از رژيم اشغالگر قدس و ايندر سينگ از هند هرکدام با 2 گل به عنوان بهترين گلزن مسابقات شدند.

*دوره چهارم - ايران 1968
چهارمين دوره مسابقات در کشورمان برگزار شد که با آغاز قهرماني‌هاي ايران در اين مسابقات همراه شد.
ورزشگاه پير امروز تهران يعني ورزشگاه شيرودي که آن زمان امجديه نام داشت، ميزبان 5 تيمي بود که برگزار کننده دوره چهارم بودند.
در مسابقات اين دوره برمه، رژيم اشغالگر قدس، تايوان، هنگ‌کنگ و ايران ميزبان 5 تيمي بودند که براي رسيدن به عنوان قهرماني در رقابتي دوره‌اي با هم مصاف دادند.
ايران با مربيگري محمود بياتي و با بازيکنان بزرگي همچون حسن حبيبي، همايون بهزادي، پرويز قليچ‌خاني، عزيز اصلي، مهراب شاهرخي، جعفر کاشاني، علي جباري، اصغر شرفي و ... در اين رقابت‌ها حضور پيدا کرد و در نهايت در روزي باشکوه مقابل 30 هزار نفر با پيروزي 2 بر يک مقابل رژيم اشغالگر قدس با 8 امتياز قهرماني را به خود اختصاص داد. در اين جام برمه و رژيم اشغالگر قدس به ترتيب دوم و سوم شدند.
در اين دوره همايون بهزادي از ايران با 4 گل عنوان بهترين گلزن رقابت‌ها را به خود اختصاص داد.

*دوره پنجم - تايلند 1972
با برگزاري پنجمين دوره جام ملت‌هاي آسيا دومين قهرماني پياپي براي کشورمان به دست آمد.
شاگردان محمد رنجبر با قهرماني در دوره چهارم بدون حضور در مرحله مقدماتي راهي مرحله نهايي شدند تا همراه با کشورهاي کره جنوبي، عراق، کويت و تايلند به عنوان ميزبان مسابقات، 6 تيم حاضر در جام پنجم باشند.
تيم ملي در مرحله مقدماتي اين مسابقات در ديداري که به منظور گروه‌بندي برگزار شد 2 بر صفر کامبوج را شکست داد. در مرحله گروهي نيز کشورمان 3 بر صفر عراق و 3 بر 2 تايلند را شکست داد و به مرحله نيمه نهايي صعود کرد.
در اين مرحله ايران از سد کامبوج گذشت و در ديدار فينال با گل حسين کلاني در وقت‌هاي تلف شده، دومين قهرماني هم براي ايران به ارمغان آمد.
قهرماني ايران در تايلند با مثلث صفر ايرانپاک، علي جباري و حسين کلاني به دست آمد و اين 3 بازيکن بي شک بيشترين تأثير را در اين قهرماني داشتند.
از اين سال به بعد بهترين بازيکنان جام هم انتخاب شدند که در اين انتخاب ابراهيم آشتياني مدافع تيم ملي به عنوان بهترين بازيکن انتخاب شد. حسين کلاني نيز همراه با پارک اي چون از کره‌جنوبي با 5 گل به عنوان آقاي گلي رسيدند.

*دوره ششم - ايران 1976
ششمين دوره بازي‌ها با سومين قهرماني پياپي تيم ملي ايران که آخرين آن نيز در قاره کهن بود همراه شد.
در اين دوره که باز هم با حضور 6 کشور برگزار شد، تيم ملي کشورمان به آخرين قهرماني‌اش رسيد تا از آن روز ديگر آرزوي قهرماني به دل فوتبالدوستان ايران بماند.
تيم ملي ايران به عنوان قهرمان دوره گذشته و ميزبان مسابقات همراه با تيم‌هاي ملي فوتبال چين، يمن، عراق، کويت و مالزي برگزار کننده جام ششم بودند تا سومين قهرماني در غياب کره‌جنوبي و در حالي رقم بخورد که هنوز از قدرت‌هاي امروز قاره کهن يعني عربستان، ژاپن و کره‌شمالي خبري نبود.
ايران در جام ششم با سرمربيگري حشمت‌ مهاجراني 2 سال قبل از برگزاري جام جهاني آرژانتين به مصاف 5 حريف ديگر آسيايي خود در 2 شهر تهران و تبريز رفت.
ايران در مرحله مقدماتي تيم‌هاي عراق و يمن را شکست داد و باقدرت به نيمه نهايي صعود کرد. در اين مرحله تيم ملي با 2 گل که در وقت‌هاي اضافه به ثمر رسيد به سختي از سد چين گذشت تا در فينال اين جام در مقابل صد هزار تماشاگر در ورزشگاه آزادي به مصاف کويت برود.
علي پروين با ضربه کاشته‌اي ديدني سومين قهرماني را براي کشورمان به ارمغان آورد تا از آن روز به بعد آسيا در حسرت قهرماني ايران بماند.
تيم ملي با حضور منصور رشيدي در اين جام گلي را دريافت نکرد و حسن روشن، غلامحسين مظلومي، عليرضا عزيزي، حسن روشن، ناصر نورايي و در رأس آنها علي‌ پروين بهترين بازيکنان ايران در اين جام لقب گرفتند. پروين بهترين بازيکن جام شد و ناصر نورايي، غلامحسين مظلومي و فتحي کميل مرزوق از کويت نيز با 3 گل عنوان آقاي گلي مشترک را به خود اختصاص دادند.

*دوره هفتم - کويت 1980
هفتمين دوره رقابت‌ها در حالي به ميزباني کويت برگزار شد که 2 همسايه اين کشور يعني ايران و عراق جنگ را آغاز کرده بودند.
رقابت‌هاي اين دوره براي اولين بار با حضور 10 تيم برگزار شد. ايران قهرمان دوره گذشته در گروه اول با تيم‌هاي سوريه، چين، بنگلادش و کره‌شمالي همگروه شد و در گروه دوم نيز کويت با تيم‌هاي کره‌جنوبي، مالزي، امارات، قطر يا يکديگر همگروه شدند.
در مرحله مقدماتي ايران به عنوان صدرنشين راهي مرحله بعد شد و براي رسيدن به فينال و کسب چهارمين قهرماني پياپي به مصاف کويت رفت که در اين ديدار کويتي‌ها از جنگ تحميلي عراق عليه ايران سؤاستفاده کرده و با تحت تأثير قرار دادن احساسات بازيکنان کشورمان در اين مرحله 2 بر يک به برتري رسيده و راهي فينال شدند.
در ديدار براي کسب عنوان سومي، شاگردان حسن حبيبي، 3 بر صفر کره‌شمالي را مغلوب کرده و در عين شايستگي به عنوان سوم آسيا رسيدند. در اين جام کويت با غلبه بر کره‌جنوبي به عنوان قهرماني رسيد.
ناصر حجازي، نصرالله عبدالهي،‌ ايرج دانايي‌‎فر، حميد عليدوستي، حسن روشن، بهتاش فريبا، حميد درخشان و حسين فرکي از سرشناسان ايران در اين جام بودند. فريبا همراه با چون سون هو کره‌جنوبي با 7 گل آقاي گل جام شدند.

*دوره هشتم - سنگاپور 1984
هشتمين دوره اين رقابت‌ها به ميزباني سنگاپور در حالي با قهرماني عربستان همراه شد که اين تيم اولين حضورش در اين جام را تجربه مي‌کرد.
ناصر ابراهيمي و شاگردان صاحب‌نامش در اين دوره از رقابت‌ها اسير يک اشتباه شده و قهرماني را به راحتي از دست دادند.
اين جام هم با 10 تيم در 2 گروه برگزار شد، در گروه اول کويت به عنوان قهرمان دوره گذشته با تيم‌هاي قطر، عربستان، سوريه و کره‌شمالي همگروه شد و تيم ملي کشورمان نيز با امارات، سنگاپور، هند و چين در گروه دوم قرار گرفت.
در مرحله مقدماتي ايران با تفاضل کمتر نسبت به چين به عنوان تيم دوم راهي مرحله نيم نهايي و حريف عربستان شد.
برادران بياني در اين ديدار هر 2 گل بازي را به ثمر رساندند. ابتدا شاهرخ در نيمه اول ايران را پيش انداخت اما يک دقيقه مانده به پايان مسابقه شاهين با يک گل به خودي، گل مساوي را وارد دروازه ايران کرده تا بازي در نهايت به پنالتي بکشد. در اين ضربات نيز محمد پنجعلي ضربه خود را از دست داد تا اين بار شاگردان ابراهيمي از رسيدن به فينال محروم شوند.
در ديدار رده‌بندي ايران يک بار ديگر مقابل کويت و اين بار در ضربات پنالتي شکست خورده و در پايان به رده چهارمي بسنده کرد.
عربستان در نهايت جام هشتم را به خانه برد و چين نيز به عنوان نايب قهرماني رسيد. جيا ژي کوان از چين بهترين بازيکن جام لقب گرفت و ناصر محمدخاني، شاهرخ بياني و جيا ژي کوان از چين هر کدام با 3 گل آقاي گلي را به دست آوردند.

*دوره نهم - قطر 1988
نهمين دوره رقابت‌ها هم با قهرماني عربستان به ميزباني قطري‌ها همراه شد.
تيم ملي ايران در اين جام با سرمربيگري پرويز دهداري و بازيکناني جوان به قطر رفت و باز هم با عنوان سومي به کشور بازگشت.
در اين سال بسياري از چهره‌هاي مطرح تيم ملي با اعتراض به حضور دهداري از تيم ملي استعفا کرده و بازيکنان جوان جايگزين آنها شدند.
اين جام هم با حضور 10 تيم برگزار شد و تيم ملي کشورمان با تيم‌هاي امارات، ژاپن، کره‌جنوبي و قطر ميزبان همگروه شد و در گروه ديگر عربستان، کويت، بحرين، سوره و چين قرار گرفتند.
در مرحله مقدماتي ايران با شکست مقابل کره‌جنوبي به عنوان تيم دوم گروه راهي ديدار نيمه نهايي و حريف عربستان شد.
براي دومين بار ايران و عربستان در اين مرحله حريف هم شدند و تيم ملي بهترين فرصت براي انتقام را پيش‌رو مي‌ديد، اما قضاوت مشکوک داور انگليسي و مردود شدن گل صحيح کرماني مقدم باعث شد تا اين بار شاگردان دهداري از رسيدن به فينال بازبمانند.

در ديدار رده‌بندي نيز ايران با درخشش دروازه‌بانش، احمدرضا عابدزاده در ضربات پنالتي موفق به شکست چين شده و با يک رده صعود نسبت به دوره قبل به رده سوم رسيد.
جام نهم را هم مانند جام هشتم عربستان به خانه برد و کره‌جنوبي دوم شد.
شاگردان مطرح دهداري در اين جام کريم باوي، فرشاد پيوس، احمدرضا عابدزاده، نادر محمدخاني، مجتبي محرمي، جواد زرينچه، سيروس قايقران، مهدي فنوني‌زاده، صمد مرفاوي و محمدحسن انصاري‌فرد بودند.
کيم جو سونگ ستاره کره‌‌اي‌ها بهترين بازيکن جام و لي تائه هو نيز از همين تيم با 3 گل آقاي گل شد.

*دوره دهم - ژاپن 1992
ايران در ضعيف‌ترين حضورش در اين مسابقات براي نخستين بار از صعود از گروهش بازماند و در نهايت ژاپن ميزبان به قهرماني رسيد.
شاگردان علي پروين با شاکله تيم قهرمان بازي‌هاي آسيايي 1990 پکن و بازيکناني با تجربه پا به ژاپن گذاشت تا طلسم قهرمان نشدن را با تيمي قدرتمند بشکند، اما اين تيم با شکست مقابل ژاپن در بازي پاياني مرحله مقدماتي که باز هم با ناداوري رقم خورد، حتي از مرحله گروهي هم صعود نکرد تا وداعي تلخ با اين رقابت‌ها داشته باشد.
تيم ايران در اين مرحله در گروه اول با تيم‌هاي ژاپن ميزبان، امارات و کره‌شمالي همگروه بود. عربستان، چين، قطر و تايلند نيز در گروه دوم قرار داشتند.
از گروه اول تيم‌هاي امارات و ژاپن به مرحله بعدي صعود کردند و ايران با کلي بازيکن محروم که به خاطر درگيري‌هاي پايان بازي مقابل ژاپن نصيبش شده بود به ايران بازگشت.
در نهايت ژاپن ميزبان با غلبه بر عربستان جام را در خانه نگه داشت و چين نيز با پيروزي در ضربات پنالتي مقابل امارات به عنوان سوم آسيا رسيد.
کازايوشي ميورا، ستاره ژاپني‌ها ستاره جام لقب گرفت و فهد البيشي با 4 گل آقاي گل شد.

*دوره يازدهم - امارات 1996
يازدهمين دوره رقابت‌ها با رقم خوردن نتايجي شگفت‌انگيز و تاريخي براي کشورمان همراه شد و باز هم تيم ملي اين بار با هدايت محمد مايلي‌کهن در عين شايستگي با ناداوري مقابل عربستان شکست خورده و از رسيدن به فينال بازماند.
تيم ملي کشورمان در دور مقدماتي با تيم‌هاي، عربستان، عراق و تايلند در گروه دوم قرار داشت. در گروه اول امارات ميزبان، کويت، اندونزي و کره جنوبي حضور داشتند و در گروه سوم نيز ژاپن، چين، ازبکستان، سوريه همگروه شدند.
ايران پس از شکست مقابل عراق انسجام تيمي‌اش را به دست آورده و موتورش در اين رقابت‌ها روشن شد.
شاگردان مايلي‌کهن با درخشش ويژه دايي و عزيزي ابتدا تايلند را برده و سپس 3 ير صفر از سد رقيبب سنتي، عربستان گذشتند.
تيم ملي پس از صعود در مرحله يک چهارم نهايي با نتيجه خيره کننده 6 بر 2 کره‌جنوبي را شکست داد و راهي نيمه نهايي شد.
در اين مرحله و در ديدار مقابل عربستان داور مسابقه گل صحيح خداداد عزيزي را آفسايد تشخيص داد تا بازي به پنالتي بکشد تا در اين ضربات باز هم کشورمان مغلوب شده و يک بار ديگر از صعود به فينال بازبماند. تيم ملي براي سومين بار در نيمه نهايي مقابل عربستان در مرحله نيمه نهايي شکست خورد و از رسيدن به فينال محروم شد.
در نهايت عربستان در ضربات پنالتي بر امارات ميزبان غلبه کرده و سومين قهرماني آسيا را به دست آورد و تيم ملي ايران با برتري مقابل کويت در ضربات پنالتي به رده سوم قناعت کرد.
هر 2 عنوان بهترين و گلزن‌ترين بازيکن در اين جام به ايران رسيد و خداداد عزيزي بهترين و علي دايي با 8 گل آقاي گل مسابقات لقب گرفتند. به گفته کارشناسان تيم ملي ايران در اين دوره يکي از پرفروغ‌ترين دوره‌هايش را سپري کرده و در نهايت شايستگي از رسيدن به جام قهرماني بازماند.

*دوره دوازدهم - لبنان 2000
در اين دوره تيم ملي در مرحله يک چهارم نهايي با شکست از کره‌جنوبي از رقابت‌ها وداع کرد و ژاپن براي دومين بار به قهرماني رسيد.
پس از حضور تيم ملي در جام جهاني 1998 فرانسه و موفقيت نسبي ملي‌پوشان، از تيم ملي انتظار مي‌رفت تا سرانجام طلسم قهرماني را بشکند.
تيم ملي ايران با حفظ ترکيب جام جهاني و سرمربي‌اش، جلال طالبي قدم به لبنان گذاشت. ايران در گروه اول باز هم با تيم‌هاي عراق، تايلند و براي نخستين بار با لبنان همگروه شد. کره جنوبي، چين، کويت و اندونزي در گروه دوم و در گروه سوم نيز ژاپن، عربستان، ازبکستان و قطر قرار گرفتند.

در مرحله مقدماتي 2 پيروزي و يک تساوي مقابل تايلند براي ملي‌پوشان به دست آمد تا ايران به عنوان صدرنشين حريف کره جنوبي در مرحله يک چهارم شود.
ديداري که هنوز گل زيباي کريم باقري از فاصله 40 متري را در اذهان زنده مي‌کند، اما در واپسين ثانيه‌هاي بازي کار به تساوي کشيده شد و در نهايت گل طلايي کره‌اي‌ها آب سردي بود بر پيکره فوتبال ايران تا باز کشورمان در حسرت قهرماني اين مسابقات بسوزد.
تيم‌ملي ژاپن در اين دوره با شکست عربستان با يک گل قهرمان شد و کره‌جنوبي با شکست چين در رده سوم آسيا ايستاد.
دايي، استيلي، باقري مثلث هجومي ايران در اين بازي‌ها را تشکيل مي‌دادند، اما سرانجام با حذف از مرحله يک چهارم آرزوهاي شاگردان جلال طالبي نيز نقش بر آب شد.
هيروشي نانامي از ژاپن در نهايت بهترين بازيکن جام شد و لي دونگ گوک که گل طلايي را وارد دروازه ايران کرد با 6 گل آقاي گل شد.

*دوره سيزدهم - چين 2004
تيم ملي ايران در اين دوره از رقابت‌ها با نخستين سرمربي خارجي خود در جام ملت‌هاي آسيا باز هم به عنواني بهتر از سومي نرسيد و ژاپن براي بار سوم قهرمان قاره کهن شد.
شاگردان برانکو در اين سال با انبوهي از ستاره‌هاي خود که سابقه حضور در معتبرترين ليگ‌هاي دنيا را داشتند، همراه با نسل جديدي از بازيکنان ملي‌پوش پا به مسابقات گذاشت.
درگيري 2 ملي پوش ايران يعني رحمان رضايي و علي بداوي در جريان ديدار با عمان، درخشش کريمي مقابل تيم چهارم جهان در جام جهاني 2002 يعني کره جنوبي و ضربه چيپ يحيي گل محمدي در آخرين ضربه پنالتي‌اش مقابل ميزبان که منجر به عدم صعود به تيم ملي به بازي فينال شد 3 اتفاق ويژه اي بودند که براي تيم ملي ايران در اين جام رقم خورد.
ژاپن، تايلند و عمان 3 حريف ايران در مرحله گروهي دوره سيزدهم بودند. ايران با يک پيروزي و 2 تساوي به عنوان تيم دوم راهي مرحله يک چهارم شد.
در اين مرحله تيم ملي کشورمان با هت تريک علي کريمي کره‌جنوبي را که براي سومين بار در اين مرحله به ايران برخورد کرده بود را 4 بر 3 حذف کرد و راهي نيمه نهايي شد. در اين مرحله با اينکه چيني‌ها به دليل ميزباني از هواداران پرشمار خود سود مي‌بردند، اما تا 120 دقيقه وقت عادي و تلف شده بازي يک بر يک تساوي به پايان رسيد.
در ضربات پنالتي دايي، مهدوي کيا و نکونام ضربات خود را گل کردند، اما مبعلي و گل محمدي با از دست دادن ضربات‌شان موجب حذف تيم ملي و صعود چين به فينال شدند.
در نهايت ژاپن قهرماني را هت تريک کرد و شاگردان برانکو در بازي رده بندي 4 بر 2 از سد بحرين گذشته و باز هم سوم شد.
در اين بين تيم ملي ايران با کسب 4 عنوان سومي رقابت‌ها رکورددار اين عنوان شد.
شونسوکه ناکامورا ژاپني بهترين بازيکن جام و علي کريمي از ايران و علا حبيل از عراق با 5 گل آقاي گل شدند.

*چهاردهمين دوره - مالزي، اندونزي، تايلند و ويتنام 2007
در چهاردهمين دوره بازي‌ها مصاف چهارم ايران در مرحله يک چهارم نهايي با کره‌جنوبي به صورت پياپي اتفاق افتاد که در نهايت با حذف تيم ملي همراه شد. در اين جام عراقي که جنگ را پشت سر مي‌گذاشت در کمال ناباوري جام را به خانه برد.
در اين سال 2 اتفاق ويژه رخ داد. اتفاق اول ميزباني مشترک 4 کشور مالزي، اندونزي، تايلند و ويتنام براي اولين بار تجربه جديدي براي مسئولان کنفدراسيون فوتبال آسيا بود تا به تقليد از فيفا و يوفا دست به اين کار زده تا عملاً 4 کشور بدون حضور در بازي انتخابي حضورشان بين 16 تيم مرحله پاياني قطعي باشد و دومين اتفاق کم شدن فاصله با دوره قبل به مدت يکسال بود، چراکه با تصميم کنفدراسيون فوتبال آسيا براي عدم همزماني رقابت‌‌هاي المپيک و جام ملت‌هاي آسيا، اين دوره با فاصله 3 سال نسبت به دوره سيزدهم برگزار شد.
در اين دوره يکي از جوان ترين مربيان تاريخ فوتبال ايران به دليل تداوم موفقيت‌هايش در تيم باشگاهي، هدايت تيم ملي را برعهده داشت. امير قلعه نويي که با استقلال به نتايج مطلوبي در ليگ ايران رسيده بود، سرمربي تيم ملي شد تا با ترکيب بازيکنان باتجربه و جوان پا به اين رقابت‌ها بگذارد.
در اين دوره هر کشور ميزبان يک گروه بود و تيم ملي در گروه سوم با چين، ازبکستان و مالزي در کشور مالزي بازي‌هايش را برگزار کرد.
در مرحله گروهي شاگردان قلعه‌نويي با 7 امتياز به عنوان تيم اول راهي مرحله يک چهارم نهايي شدند تا حريف کره‌اي شوند که با 4 امتياز به دور بعدي صعود کرده بود.
اين ديدار براي شاگردان قلعه نويي حکم مرگ و زندگي را داشت به همين منظور 120 دقيقه بازي تدافعي از اين تيم باعث شد تا سرنوشت مسابقه در ضربات پنالتي مشخص شود.
تصميم سرمربي اين بود که وحيد طالب لو براي پنالتي‌ها جاي رودباريان وارد دروازه شود تا پنالتي‌گير بودنش در ليگ را در اين رقابت‌ها هم به معرض نمايش بگذارد، اما غافل از اينکه کره‌اي‌هاي ضربات خود را به قدري حرفه‌اي نواختند که کاري از دست بهترين پنالتي گير ايران هم برنيامد تا پس از خراب شدن ضربات مهدوي کيا و خطيبي کار براي ايران در چهاردهمين دوره هم به پايان برسد.

از آن روز همچنان انتقادات به قلعه‌نويي ادامه داد و به همين دليل است که وي را هيچگاه يک مربي بين‌المللي نمي‌دانند.
در نهايت عراق شگفت‌انگيز و جنگ‌زده با تک گل يونس محمود عربستاني را که مي‌توانست با قهرماني چهارم، پرافتخارترين تيم آسيا شود را شکست داده و با جام به خانه بازگشت.
يونس محمود بهترين بازيکن جام لقب گرفت. همين مهاجم عراقي همراه با ناوهيرو تاکاهارا از ژاپن و ياسر القحطاني از عربستان با 4 گل عنوان مشترکي آقاي گلي را به دست آوردند.

*دوره پانزدهم - قطر 2011
داستان 14 دوره گذشته را با فراز و نشيب‌هايش مرور کرديم و امروز قطر براي بار دوم ميزبان رقابت‌ها است.
تيم ملي با هدايت قطبي راهي پانزدهمين دوره شده و تيم‌هاي ملي کشورهاي مختلف آسيا به مراتب قدرتمندتر از گذشته در کمين قهرماني هستند.
تيم ملي با بازماندگان سال 2007 از جمله آندرانيک تيموريان، جواد نکونام، سيد جلال حسيني، محمد نصرتي، ايمان مبعلي، هادي عقيلي، مسعود شجاعي و سيد مهدي رحمتي که بي شک 4 سال بر تجربه‌شان افزوده شده است به دنبال شکستن طلسم 35 ساله است.
اينکه آيا کاپيتان نکونام و يارانش مي‌توانند اين طلسم را شکسته و ايران را پرافتخارترين تيم قاره کهن کنند، بايد تا 9 بهمن منتظر ماند. روزي که فينال دوره پانزدهم در ورزشگاه خليفه برگزار مي‌شود و تيم قهرمان مشخص خواهد شد.

*برنامه کامل پانزدهمين دوره مسابقات فوتبال جام ملت‌هاي آسيا به شرح زير است:
*مرحله گروهي:
جمعه 17 دي
گروه اول:
قطر - ازبکستان (19:45)

شنبه 18 دي
گروه اول:
کويت - چين (16:45)

يکشنبه 19 دي
گروه دوم:
ژاپن - اردن (16:45)
عربستان - سوريه (19:45)

دوشنبه 20 دي:
گروه سوم:‌
هند - استراليا (16:45)
کره جنوبي - بحرين (19:45)

سه شنبه 21 دي:
گروه چهارم:
کره شمالي - امارات (16:45)
عراق - ايران (19:45)

چهارشنبه 22دي:
گروه اول:
ازبکستان - کويت (16:45)
چين - قطر، ساعت (19:45)

پنجشنبه 23 دي:
گروه دوم:
اردن - عربستان (16:45)
سوريه - ژاپن (19:45)

جمعه 24 دي:
گروه سوم:
استراليا - کره جنوبي (16:45)
بحرين - هند (19:45)

شنبه 25 دي:
گروه چهارم:
ايران - کره شمالي (16:45)
امارات - عراق (19:45)

يکشنبه - 26 دي:
گروه اول:
قطر - کويت (19:45)
چين - ازبکستان (19:45)

دوشنبه 27 دي:
گروه دوم:
عربستان - ژاپن (16:45)
اردن - سوريه (16:45)

سه شنبه 28 دي:
گروه سوم:
کره جنوبي - هند (16:45)
استراليا - بحرين (16:45)

چهارشنبه 29 دي:
گروه چهارم:
عراق - کره شمالي (16:45)
امارات - ايران (16:45)

*مرحله يک چهارم نهايي:
جمعه اول بهمن:
بازي يک: تيم اول گروه يک - تيم دوم گروه 2 (20:05)
بازي 2: تيم اول گروه 2 - تيم دوم گروه يک (17:05)

شنبه 2 بهمن:
بازي 3: تيم اول گروه 3 - تيم دوم گروه 4 (17:05)
بازي 4: تيم اول گروه 4 - تيم دوم گروه 3 (20:05)

*مرحله نيمه نهايي:
سه شنبه 5 بهمن:
برنده بازي يک - برنده بازي 3 (20:05)
برنده بازي 2 - برنده بازي 4 (17:05)

*ديدار رده بندي:
جمعه 8 بهمن:
بازنده‌هاي مرحله نيمه نهايي (18:30)

*ديدار فينال:
شنبه 9 بهمن
برندگان مرحله نيمه نهايي (18:30)

*اسامي ملي‌پوشان 16 تيم حاضر در مسابقات جام ملت‌هاي آسيا 2011 قطر به شرح زير است:

*گروه يک:
قطر، کويت، چين و ازبکستان

*تيم ملي قطر:
قاسم برهان عبدالحمد، محمد مبارک بوداوود، سعد عبدالله الشعب، حمداسماعيل خليفه، محمد کاسولا، بلال محمد رجب، مسعود علي الحمد، ابراهيم ماجد، موسي هارون جاما، ابراهيم عبدالله الغنيم، لاورنس اويلي قايه، مجيد عبدالله صديق، وسام ريزيک عبدالمجيد، فابيو سزار مونتسين، خلفان ابراهيم الخلفان، طلال علي البلوشي، جارالا علي المري، حسين ياسر عبدالرحمن، يوسف احمد علي، محمد السيد، علي حسن يحيي، سباستين کويين تانا و خالد مفتاح

*تيم ملي کويت:
خالد الرشيدي، نواف الخلدي، حمد يوسف، يعقوب عبدالله، فهد شاهين، حسين علي، عامر الفدهل، علي المقصود، مسعد العنزي، احمد الرشيدي، محمد رشيد مطرود، فهد صالح حسين، صالح الهندي، فهد الابراهيم، عبدالله الشمالي، طلال العامر، وليد جمعه، جراح العتيقي، يوسف السليمان، عبدالعزيز العنزي، خالد مطر، حمد العنزي و بدر المتاوا.

*تيم ملي چين:
يانگ ژي، زنگ چنگ، گوان ژن، دو وي، رونگ هاو، لي ژيو پنگ، ژائو پنگ، وانگ کيانگ، ليو جيان يه، ژانگ لينپنگ، لي جيان بين، دنگ ژوزيانگ، وانگ سونگ، يو تاو، ژو هاي بين، يو هاي، ژو بو، ژاو ژوري، يانگ هاو، هوآنگ بوون، هاو جونمين، گاو لين و يانگ ژو

*تيم ملي ازبکستان:
ايگناتي نستروف، موروتزون زوخوروف، تيمور ژورائف، ساهب ژورائف، آنزور اسماعيلوف، ويکتور کارپنکو، ياروسلاو کروشلنيتسکي، شوکت مولادزانوف، فاروق نورليبائف، عزيز ابراگيموف، تيمور کاپادزه، عزيز حيدروف، استانيسلاو آندريف، اوديل اخمدوف، سرور جباروف، سنجر تورسونوف، جسور حسنوف، شوکت سلاموف، مارات بيک مائف، واگيز گاليولين، اوليم ناوکاروف، الکساندر گين ريخ و ماکسيم شاتس‌کيخ

*گروه دو:
عربستان سعودي، سوريه، اردن و ژاپن

*تيم ملي عربستان:
علي وليد عبدالله، مبروک زيد، شايان حسين، عبدالله جمان، اوساما عبدالرزاق، حمد محسن المنتشري، مبروک اوساما الحربي، صديق کميل الموسي، احمد السعيد، محمو مسعد، احمد ابراهيم الطائف، مناف عيد، محمد الشلهوب، موتاز صديق الموسي، سعودي علي خرير، ابراهيم عاطف عبدو، عبدالعزيز سعيد الدوساري، جبار الجاسم تايسير، نواف شاکر العبيد، نايف حزازي، ناصر الشمراني، ياسر القحطاني و محمد ابورياض

*تيم ملي سوريه:
مسعب بالهوس، بلال عبدالديم، عادل عبدالله، محمد زينو، عبدالرزاق الحسين، جهاد بائو، احمد صالح، نورهان صهيون، نديم صباغ، فراس اسماعيل، قوسي حبيب، علي دياب، رضوان الازهر، سامر عواد، عبدالقادر داکا، طاها دياب، عدنان الحافظ، سنهريب مالکي، لواي چانکو، جهاد الحسين، فراس الخطيب، عبدالفتاح ال آقا و وائل عيان

*تيم ملي اردن:
عامر شافي، سالم المري، موتاز ياسين محجوب، منير احمد، سليمان موفق السليمان، محمد عبدالسميع، بشار مصطفي، شادي ندمي محمد، بسيم فتحي عمر، حاتم محمد يوسف، اناس وليد خالد، بها عبدالرحمن مصطفي، سعيد المرجان، آمر ديب، رعد عبدالرحمن، علا وليد البشير، احمد عبدالحليم، يوسف عدي، عمر سليمان موآيد، خالد حمزه، خالد عبداللهديب و اناس جمال محمد

*تيم ملي ژاپن:
ايجي کاواشيما، شوساکو نيشيکاوا، شوييچي گوندا، دايکي ايواماسا، ماساهيکو اينوها، ياسويوکي کانو، يوتو ناگاتومو، توموآکي ماکينو، آتسوتو اوچيدا، مايا يوشيدا، گوتوکو ساکاي، ياسوهيتو اندو، دايسوکه ماتسويي، ماکوتو هاسبه، جونگو فوجيموتو، تاکويا هوندا، هاجيمه هوسوگاي ، يوسوکه کاشيواگي، کيسوکه هوندا، شينجي کاگاوا، ريويچي مائدا، تانداري لي و شينجي اوکازاکي

*گروه سه:
کره‌جنوبي،هند، بحرين و استراليا

*تيم ملي کره‌جنوبي:
جونگ سونگ ريونگ، کيم يونگ دائه و کيم جين هيون، کواک تائه هويي، لي جونگ سو، چو يونگ هيونگ، هوانگ جائه وون، لي يونگ پيو، چويي هيو جين، چا دو ري، لي يونگ رائه، يون بيتگارام، کو جا چول، پارک جي‌سونگ، کي سونگ يئونگ،لي چونگ يونگ، کيم بو کيونگ، يئوم کي هون، سون هئونگ مين، پارک چو يونگ، جي دانگ وون، يو بيونگ سو و کيم شين ووک

*تيم ملي هند:
سوبراتا پاول، سوبهاسيس روي چاودوري، گورپريت سينگ ساندو، سورکومار سينگ، انور علي، گائور مانگي سينگ، محسن گاولي، ديپاک موندال، مانجو، راکيش مسيح، سيدرحيم نبي، گوين سينگ، استيون دياز، پراديپ، کليماکس لاورنس، کليفورد ميراندا، رندي سينگ، مهراجودين وادوو، بالديپ سينگ، باي چونگ بوتيا، سونيل چتري، آبهيشک ياداو و سوشيل سينگ

*تيم ملي بحرين:
محمود منصور، مهدي علي حمد، عباس خميس، رشيد خليل الهوتي، عبدالله مرزوقي، صالح محمودي، عباس سعيد اياد، داوود سعد سليمان، حسين علي حسن، ابراهيم علي حسن مشخاص، عبدالله بابافتادي، حمد حمود العنزي، عبدالوهاب رحمان الملود، محمد احمد سلمان، فوضي مبارک عيش، محمود عبدالرحمان نور، سليمان عيسي، عبدالله عمر، عبدالوهاب علي الصفي، محمود ميرزا العجمي، جايس جان اکونوان، اسماعيل عبداللطيف حسن و عبدالله سلمان الدکيل

*تيم ملي استراليا:
مارک شوارزر، ناتان کوئه، برد جونز، ديويد کارني، جان مک کين، لوکاس ني يل، جيد نورث، ساشا اوگننوفسکي، ماتئو اسپيرانوويچ، لوک ويل‌کشاير، جيسون کولينا، برت امرتون، ريچارد گارسيا، برت هولمن، ميل جديناک، هري کيول، نيل کيل کني، مت مک کي، کارل والري، ناتن بورنز، تيم کاهيل، رابي کروز و اسکات مک دونالد

*گروه چهار:
عراق، کره شمالي ، امارات و ايران

*تيم ملي عراق:
علي موتاشار ناصر، محمد کاظم، حيدر رعد ماجد، محم علي کريم، بسيم العقيلي، سلام شکير، علي حسين الکعبي، سمال سعيد مجبل، احمد ابراهيم خلف، سعد حفيض، عبدالله منير الحسين، نشات اکرم، سعد عبدالامير، سمير سعيد، هوار تاهر زباري، کرار جاسم محمد، مهدي کريم، احمد اياز انور، صالح المسلوخي، عماد رضا، مصطفي کريم، يونس محمود و علا عبدالزهرا

*تيم ملي کره‌شمالي:
ري ميونگ گوک، کيم ميونگ جيل، ري ايل، چا جونگ هيوک، ري جون ايل، پاک نام چول، ري کوانگ چون، جي يون نام، پاک چول جين، پاک نام چول، ري کوانگ هيوک، چو ميونگ هو، ريانگ يونگ جي، ميون اين گوک،‌کيم يونگ جون، آن يونگ هاک، کيم کوک جين،‌ جونگ تائه سه، هونگ يونگ جو، جون کوانگ ايک، چو کوم چل، آن چول هيوک و پاک چول مين

*تيم ملي امارات:
ماجدناصر، عبيد السويدي، حسين علي خسيف، خالد احمد، جمعه محمد قريب، فارس جمعه سعدي، حمدان اسماعيل، البلوشي، يوسف الحمدي، عبدالله موسي البلوشي، حسين مبارک البلوشي، محمود خميس، سوبيت خاطر، عامر عبدالرحمان، علي احمد الوهابي، طيب حسين الموسي، اسماعيل سالم الحمدي، مبارک غنيم، محمد الشيهي، اسماعيل مطر، احمد خليل، سعد سالم الخطيري و جمعه انبر مبارک

*تيم ملي ايران:
سيد مهدي رحمتي، ابراهيم ميرزاپور، شهاب گردان، خسرو حيدري، هادي عقيلي، محمد نصرتي، سيدجلال حسيني، فرشيد طالبي، احسان حاج صفي، محسن بنگر، جواد نکونام، آندرانيک تيموريان، قاسم حدادي‌فر، پژمان نوري، ايمان مبعلي، محمد نوري، غلامرضا رضايي، مسعود شجاعي، کريم انصاري فرد، آرش افشين، محمد غلامي، رضا نوروزي و محمدرضا خلعتبري