نگاه ویژه پرافتخارترین لیبروی فرانسه به سیدجلال

به گزارش "ورزش سه"، فوتبال قرن بیستم بیش از امروز تحت تاثیر افکار و فرهنگ و ادبیات ایتالیایی ها قرار داشت. به عنوان مثال در دهه شصت میلادی، همزمان با گسترش تفکرات تاکتیکی هلنیو هررا و سیستم دفاعی معروف به کاتاناچیو، در عرصه روزنامه نگاری نیز جیانی بررا با ادبیات و نگرش خاص خود به مقوله فوتبال، شهرتی جهانی یافت. بررا در مقاله هایش مدافعی را که بین دروازه بان و دیگر مدافعان قرار می گرفت و آنها را پوشش می داد، "لیبرو" (به معنی آزاد در زبان ایتالیایی) نامید و از همان زمان در بسیاری از زبان ها منجمله فارسی از همین اسم برای پست فوتبالی این بازیکن استفاده شد. 

اما بازیکن پست لیبرو که ابتدا تنها وظایف دفاعی داشت، با درخشش ستاره ای به نام فرانتس بکن باوئر از نو اختراع و تبدیل به یک برگ برنده تهاجمی شد. با توصیه برانکو زبک، بکن باوئر از پست هافبک و میانه میدان به عقب ترو به پشت مدافعین یعنی جایگاه لیبرو انتقال یافت ولی با داشتن امتیاز آزادی در میدان و عدم وجود مهار کننده فردی، می توانست عملیات تهاجمی را سازماندهی کند و در قامت یک هافبک نفوذی با دید و تکنیک بالا ظاهر شود. فوتبال آلمان در دهه های هفتاد و هشتاد میلادی با فرهنگ سازی ازاین پست به عالی ترین درجات نایل شد به طوری که از چهار ستاره ژرمن ها که برنده جایزه توپ طلا شده اند، به غیر از گرت مولر بقیه یعنی فرانتس بکن باوئر، لوتار ماتئوس و ماتیاس سامر همگی لیبرو بوده اند.

با این حال از دهه 90 میلادی، توسل به یک لیبرو در چیدمان تاکتیکی، با افتی روز افزون مواجه شد. این بار یک ایتالیایی دیگر به نام آریگو ساکی با ابداع سیستم دفاع خطی، جایگزینی مهار فردی با دفاع منطقه ای و حذف کامل پست لیبرو با نیت آفسایدگیری از حریف، نظمی جدید به فوتبال جهان تحمیل کرد که تا به امروز همچنان حکمفرما است. هیئت بین المللی فوتبال هم در سال 1992 با تصویب قانون منع پاس با پا به دروازه بان، از یک سو کمک شایانی به شیوع سیستم دفاع خطی کرد و از سوی دیگر توقعات از دروازه بانان را بالا برد چرا که حالا می باید بازی با پای بهتری داشته، از خط دروازه دورتر شده و با ارسال های بلند و کوتاه دقیق، نقش لیبرو را هم ایفا کنند.  

غرض از این مرور تاریخی این که از یک طرف اشتباهی که توسط گزارشگرمحترم صداوسیما هنگام بازی پرسپولیس-الوحده صورت گرفت را تصحیح کنیم و از طرف دیگر به این بهانه در آستانه مصاف پرسپولیس با الریان، یادی شود از پرافتخارترین لیبروی تاریخ فرانسه: لوران بلان.

در جریان اولین بازی پرسپولیس در گوا، از آنجایی که امید عالیشاه آزادانه در میانه میدان جولان می داد، گفته شد که امروز دارد "در نقش یک لیبرو" ظاهر می شود. غافل از اینکه به اصطلاح هر گردی گردو نیست و هر بازیکن آزادی را نمی توان لیبرو نامید.  توپ خواهی، حمل توپ، توپ دهی و حرکت آزاد در زمین جزو وظایف پلِی ِمیکریا بازی سازهاست و نمی توان بازیکنانی نظیر میشل پلاتینی را لیبرو خطاب کرد.

اما با وجود این که دوران فوتبالی لوران بلان با شروع رکود پست لیبروهمزمان بود، وی توانست نقش عظیمی در قهرمانی فرانسه در جام جهانی 1998 و جام ملت های اروپا 2000 ایفا کند. لوران بلان مثل لیبروهای آلمانی گل های زیاد و سرنوشت سازی را به ثمر رساند. 16 گل در 97 بازی ملی حاصل کار این فرانسوی اهل مارسی است که مهمترین شان گل طلایی دقیقه 114 مقابل پاراگوئه بود که درها را به روی یک چهارم نهایی و نهایتا قهرمانی فرانسه در جام جهانی باز کرد. 

با حذف لیبروها، از آمار گلزنی مدافعین هم کاسته شد به طوری که فابیو کاناوارو برنده توپ طلای سال 2006 با 136 بازی ملی تنها 2 گل زده در کارنامه خود دارد.

لوران بلان هم مثل ماتئوس تا 38 سالگی در بالاترین سطح فوتبال حضور داشت، ویژگی دیگری از غالب لیبروها که بیش از دیگر بازیکنان به حیات حرفه ای خود ادامه می دادند. لذا وقتی این ستاره و مربی پرافتخار و با تجربه الریان تک تک بازیکنان پرسپولیس را آنالیز می کند، می توان تصور کرد که عنایت ویژه ای به سیدجلال حسینی، مدافع پا به سن گذاشته و گل زن(الوحده) پرسپولیس داشته و شاید زیرلب گفته است: اگر سی سال زودتر به دنیا می آمدی، مثل یک لیبرو عقب تر از بقیه مدافعین می ایستادی، آزادتر از بقیه و با گل های زده بیشتر!

شاهین اشکان