به گزارش "ورزش سه"، اغلب وقتی صحبت از قهرمانیها میشود، ذهنمان سمت گلهای تعیینکننده میرود؛ لحظاتی که توپ از خط دروازه عبور میکند و ورزشگاه منفجر میشود. اما کمتر کسی درباره آن دستهای نجاتبخش حرف میزند که باعث جلوگیری از گل میشوند. واقعیت این است که گل زدن و گل گرفتن، هر دو به یک اندازه ارزش دارند. اما دروازهبانها معمولاً در سایه میمانند. حالا وقت آن رسیده که بلندگو را به سمت این قهرمانان خاموش بچرخانیم؛ آنهایی که با واکنشهای تاریخیشان، جامها را در آغوش کشیدند.
این جملاتی است که نشریه مشهور و اسپانیایی AS با آن گزارشی در مورد تاثیرگذاری گلرها را شروع کرده است. مشابه این جملات و البته به سبک خودمانیتر را در سال 95 عبدالله ویسی گفته بود: "گلر خوب از پدر و مادر خوب هم بهتر است!" این جملات زمانی مشهور شد که پرسپولیس هجومی برانکو با دروازهبان متزلزل و پرحاشیه وقت خود گلهای مفتی دریافت کرد و در عوض دخسوس برزیلی در استقلال خوزستان مهره اصلی قهرمانی خاص آبیهای اهواز و حسرت بزرگ سرخپوشان بود.
دروازهبانهای ایرانی نیز در سالهای اخیر بازار نقل و انتقالات تابستانی را به آتش کشیدهاند و هنوز که هنوز است بعد از گذشت بیش از یک سال پرونده جنجالی انتقال علیرضا بیرانوند به تراکتور بسته نشده است. دروازهبانی که فصل قبلش تا آستانه پیوستن به استقلال رفت اما با ماندن در اردوگاه سرخ پرسپولیس را در مسیر قهرمانی یاری کرد و سپس در تابستان 1403 در تصمیمی جنجالی به تبریز رفت تا نخستین قهرمانی تاریخ تراکتور در لیگ به دست بیاید. یکی از دلایلی که سبب شده هواداران پرسپولیس به شدت علیه مصالحه در این پرونده موضع داشته باشند، همین قهرمانی تراکتور و نقش تاثیرگذار بازیکنی است که حالا خودش هم لب به عذرخواهی گشوده و خود را تابع قانون میداند.
بیرانوند پرونده و مثال مهمی محسوب میشود اما ماجرا تنها به او ختم نمیشود. چرا که گلرهای دیگری هم در طول تاریخ باشگاهی فوتبال ایران انتقالهای تاثیرگذاری داشتهاند و امسال ماجرا به اوج خود رسیده است. فرض کنید پیام نیازمند با تمام شهرت، محبوبیت و ثروتی که در سپاهان و شهر اصفهان دارد ترجیح میدهد برای موفقیت در بلندپروازیهای خود به پرسپولیس بیاید. حالا معادله گلرهای امسال با وجود دلخوریهای سیدحسین حسینی از استقلال و احتمال جدایی او بعد از سیزده سال شکل جالب و پیچیدهتری به خود گرفته است. در این فصل همچنین محمدرضا اخباری نیز با پیوستن به سپاهان آتشی که دروازهبانها در تابستان به راه انداختهاند را تندتر کرد.
حالا در ادامه این مطلب ترجمه گزارش جالب این نشریه اسپانیایی را میخوانیم تا یک ادعای قدیمی در مورد دروازهها بیش از پیش برایمان روشن بشود:
1. پیتر اشمایکل - یورو 1992
دانمارک که بهعنوان شگفتیساز به فینال یورو رسیده بود، برابر آلمانِ مدعی قرار گرفت. اما اشمایکل آمده بود تا تاریخ بنویسد. او ضربه سر قدرتمند یورگن کلینزمن را با واکنشی فوقالعاده مهار کرد و اجازه نداد آلمان به گل تساوی برسد. چند سیو درخشان دیگر نیز به نمایش گذاشت و در نهایت دانمارک با پیروزی ۲-۰، یکی از عجیبترین قهرمانیهای تاریخ یورو را جشن گرفت.
2. یژی دودک - لیگ قهرمانان اروپا 2005
در فینال افسانهای استانبول، با نتیجه ۳-۳، دودک در وقتهای اضافه دو واکنش پیاپی و باورنکردنی مقابل شوتهای شوچنکو داشت که لیورپول را در بازی نگه داشت. او در ضربات پنالتی هم درخشید و ضربه آخر، باز هم از شوچنکو را مهار کرد تا لیورپول، با کامبک رؤیایی، قهرمان اروپا شود. بهحق، این مسابقه را «معجزه استانبول» نامیدند.
3. جانلوئیجی بوفون - جام جهانی 2006
در فینال مقابل فرانسه، ضربه سر زیدان در وقت اضافه میتوانست قهرمانی را برای خروسها به ارمغان بیاورد. اما بوفون با پرشی عمودی، توپ را با واکنشی تماشایی مهار کرد. زیدان با ناباوری دستانش را به سر گرفت. این مهار، بازی را به ضربات پنالتی کشاند؛ جایی که ایتالیا قهرمان جهان شد.
4. ایکر کاسیاس - جام جهانی 2010
در دقیقه ۶۱ فینال برابر هلند، روبن با فراری انفرادی به تکبهتک رسید. اما کاسیاس با نوک پای راستش شوت را منحرف کرد. این واکنش تعیینکننده، زمینهساز گل طلایی اینیستا در وقت اضافه شد و اسپانیا برای نخستینبار قهرمان جهان شد.
5. پتر چک - لیگ قهرمانان اروپا 2012
در فینال برابر بایرن، در وقت اضافه، چک با واکنشی دو مرحلهای ضربه پنالتی آریِن روبن را دفع کرد. سپس در ضربات پنالتی خوش درخشید و در کنار گل نهایی دیدیه دروگبا، نخستین قهرمانی چلسی در چمپیونزلیگ را رقم زد.
6. روی پاتریسیو - یورو 2016
پرتغال در فینال یورو به مصاف فرانسه میزبان رفت. پاتریسیو چند موقعیت طلایی را مهار کرد، اما مهار ضربه سر گریزمان نقطه اوج درخشش او بود. با حفظ نتیجه مساوی، بازی به وقت اضافه کشیده شد و گل ادر، نخستین قهرمانی بزرگ تاریخ فوتبال پرتغال را رقم زد. واکنش تاریخی پاتریسیو چنان تأثیرگذار بود که در زادگاهش (لیریا) مجسمهای از آن صحنه نصب کردند.
7. جانلوئیجی دوناروما - یورو 2020
در فینالی که بهدلیل پاندمی کرونا با یک سال تأخیر برگزار شد، ایتالیا در ضربات پنالتی انگلیس را شکست داد. دوناروما پنالتیهای سانچو و ساکا را مهار کرد و نهفقط در فینال، بلکه در کل تورنمنت، ستاره بیچونوچرای آتزوری بود. او بهعنوان بهترین بازیکن یورو معرفی شد.
8. تیبو کورتوا - لیگ قهرمانان اروپا 2022
در فینال مقابل لیورپول، کورتوا با ۹ سیو خارقالعاده، از جمله واکنشی معجزهآسا مقابل ضربه صلاح، نمایشی تاریخی ارائه داد. این بهترین نمایش یک دروازهبان در فینال چمپیونزلیگ نام گرفت و باعث شد رئال مادرید چهاردهمین جام اروپاییاش را کسب کند.
9. امیلیانو «دیبو» مارتینز - جام جهانی 2022
در فینالی هیجانانگیز میان آرژانتین و فرانسه، با نتیجه ۳-۳ و در دقیقه ۱۲۳، موانی در موقعیتی تکبهتک با شانس طلایی گل پیروزی قرار گرفت. اما دیبو با یکی از جاودانهترین واکنشهای تاریخ فوتبال، بازی را به پنالتی کشاند. در ضربات پنالتی هم بینقص بود تا همراه با ضربه نهایی مونتیل، سومین ستاره بر سینه آرژانتین نقش ببندد. او عنوان بهترین دروازهبان جام را از آن خود کرد.
در دنیای فوتبال، گلزنان ستایش میشوند اما تاریخ را اغلب دستهایی نوشتهاند که مانع از ورود توپ به دروازه شدند. حالا نوبت آن است که باشگاهها در نقلوانتقالات به ارزش واقعی یک دروازهبان بزرگ پی ببرند؛ آنهایی که بیسروصدا، جامها را نجات دادهاند.