باشگاه حرفه‌اى ایران را چگونه نابود کردند؟

به گزارش "ورزش سه"، پاس تهران در سال 1332 با نام شهربانی تأسیس شد و نام این تیم 10 سال بعد به پاس تغییر یافت. پس از آن، دوران پُرافتخار نماینده فوتبال تهران آغاز شد.

پاس در مجموع 5 قهرمانی و 5 نایب قهرمانی لیگ در تاریخ مسابقات فوتبال کشور به دست آورد، اما این افتخارات هم برای تأمل مدیران ورزش کشور در نابودی این تیم بی‌تأثیر بود. پاس تهران در جام تخت جمشید دو بار به صورت متوالی در سال های 1355 و 1356 جام قهرمانی را از آن خود کرد که البته یکی از جام ها در دفترباشگاه در شهرک اکباتان موجود است.  درباره این جام گفته می شود تنها جام تخت جمشید که از دوران قبل از انقلاب باقی مانده فقط همین یکی است که در اختیار باشگاه پاس قرار داشت و حتی جام های استقلال و پرسپولیس نیز موجود نیست. 

مهم ترین افتخار تاریخ باشگاه پاس هم قهرمانی در رقابت های جام باشگاه های آسیا است. حالا حدود 25 سال از آخرین قهرمانی نمایندگان ایران در جام باشگاه‌های آسیا می‌گذرد، از روزی که تیم پاس تهران در سال 1992 با فیروز کریمی در بازی فینال مقابل الشباب عربستان با هدایت کارلوس آلبرتو پریرا به برتری رسید و سبزپوشان تهرانی در منامه، قهرمانی آسیا را جشن گرفتند تا آخرین تیم ایرانی باشند که جام قهرمانی آسیا را به ارمغان آورده اند.

زمانى که آجورلو مصطفى دنیزلى را جانشین مجید جلالى کرد و جذاب ترین مربى  آن روزهاى لیگ روى نیمکت سبزپوشان در همان ورزشگاه کوچک شهرک اکباتان خودنمایى مى کرد کمتر کسى در فوتبال ایران یافت مى شد که آن ساختار منضبط و حرفه اى را مورد تحسین قرار ندهد.

چند سال پیش اواسط دهه هشتاد ، زمانى که تمامى تیم هاى پایه باشگاه پاس در کنار تیم بزرگسالان مدعیان قدرتمند لیگ هاى کشورى بودند و استعدادهاى ناب فوتبال ایران مثل جواد نکونام، محمد نصرتى، خسرو حیدرى ، آرش برهانى ، میلاد مىداوودى، حنیف عمران زاده و... با پیراهن پاس به سطح اول فوتبال ایران رسیدند. حتى شاید خیلى ها نمى دانند که همین کمال کامیابى نیا ستاره خط حمله نوجوانان پاس بود و در همان تیم قهرمان ایران شد!

از بازیکنان دوران گذشته نیز نام های بزرگی برای پاس تهران باقی مانده است؛ نفراتی مثل حشمت مهاجرانی، مهدی مناجاتی،محمد رنجبر، گودرز حبیبی، همایون شاهرخی، حسن حبیبی، حسین فرکی، وحید هاشمیان، محمد خاکپور و... که سال ها در پاس بازی کردند و به باقی مانده این باشگاه پرافتخار کمک کردند.

قطب سوم فوتبال پایتخت که همیشه یک تیم مدعى و قابل احترام به شمار مى رفت در همان دوران طلایى نخستین تیم ایرانى بود که با اقتدار به مرحله یک چهارم نهایى لیگ قهرمانان آسیا صعود کرد آن هم در زمانى که بر خلاف امروز از هر گروه چهار تیمى تنها تیم اول به مرحله بعدى راه می یافت و پاس با اقتدار این موفقیت شیرین را با حضور دنیزلى تجربه کرد. 

ثبات در مدیریت اصلى ترین عامل موفقیت پاس به شمار مى رفت آن هم در دورانى که هزینه ها و مبالغ قرارداد بازیکنان این تیم به مراتب از بعضى باشگاه هاى تهرانى و شهرستانى کمتر بود اما آرامش مجموعه حرفه اى پاس کلید موفقیت این باشگاه به شمار مى رفت.

هنوز هم نمونه مشابهى براى آن باشگاه حرفه اى با امکانات استاندارد در فوتبال ایران وجود ندارد. زمانى که باشگاه هاى پرطرفدار سرخابى از کمترین امکانات اولیه برخوردار نبودند پاسى ها با کمترین هزینه یک زمین فراموش شده در شهرک اکباتان را به مجهزترین باشگاه ورزشى کشور مبدل کردند. استادیوم اختصاصى، سالن چند منظوره، چمن مصنوعى، استخر و سونا ، سالن بدنسازى ، کلینیک پزشکى ،کلیه امکانات و زیرساخت هاى لازم در کنار تیم هایى که در تمامى رشته ها قدرت بلامنازع ورزش کشور بودند!

اما درست در درخشان ترین روزهاى تاریخ پاس بزرگ تغییرات تلخ و سیاه از راه رسید. ابتدا دنیزلى و بعد از او آجورلو را کنار گذاشتند. توجیه ابتدایى کاهش هزینه ها بود اما در نهایت یکى از قدرت هاى دوست داشتنى و قابل احترام فوتبال ایران پس از تبعید به همدان راهى مسابقات لیگ دسته اول و سپس دسته هاى پایین تر شد!

سوال هاى متعددى پیرامون این واگذارى عجیب،غیر ورزشى و البته غیرقانونى باقى ماند که هرگز پاسخى پیدا نکرد. اما امروز باید پرسید که چرا به بهانه کاهش هزینه‌ها آخرین قهرمان ایرانى جام باشگاه هاى آسیا و یکى از مهمترین بخش هاى درخشان تاریخ فوتبال ایران به این روز افتاد تا دیگر نام و نشانى از پاس خاطره انگیز تهران و آن شور و هیاهوى دوست داشتنى شهرک اکباتان باقى نماند.

پاس آخرین تیمی نیست که به سرنوشت تیم‌هایی چون بهمن، شاهین، کشاورز و ... دچار می‌شود. راه‌آهن هم اکنون با 4 امتیاز و فاصله‌ای 20 امتیازی از منطقه بقا، در قعر جدول لیگ دسته اول جای دارد و سقوط این تیم به لیگ دسته دوم، تا هفته‌های دیگر قطعی خواهد شد. تیمی که هنوز مالکی ندارد و از جیب مدیرعامل، سرمربی و سرپرست راه‌آهن برای این تیم هزینه می‌شود. صبای قم هم که امتیاز آن مانند پاس به شهرستان دیگر منتقل شد، با 10 امتیاز در رده هفدهم جدول جای دارد و بخت کمی برای نجات از سقوط به لیگ دسته دوم دارد. این ها نتیجه تصمیمات نادرست مقطعی در فوتبال ایران است.