یادداشت ویژه: منافع فوتبال ملی و منافع تیم ملی

به گزارش "ورزش سه"، سوئیس کشوری است با 8 میلیون نفر جمعیت که مردمانش به بازی های زمستانی و تنیس بیش از فوتبال علاقه دارند. با این حال رتبه تیم ملی سوئیس سال های سال است که تک رقمی است، همیشه پای ثابت تورنمنت های بزرگ است و باشگاه هایش اولین صادرکننده بازیکن در اروپا.

الویت راهبردی آنها نیز مثل همه جای دنیا در مقوله فوتبال، منافع ملی است ولی آیا منافع ملی فوتبال یک کشور در تجمیع تمام قوا و امکانات مادی و معنوی به سمت تیم ملی تعریف می شود؟

پاسداری از منافع ملی در حوزه فوتبال نیازمند یک نگاه جامع و پشتیبانی از همه ارکانی است که کالبد این صنعت را تشکیل می دهند و تضمین موفقیت های مستمر تیم ملی به عنوان گل سرسبد فوتبال یک کشور در گرو سلامت تمامی عضوهای یک پیکر است.

اولین شرط ادعای صعود از مرحله گروهی، حضور ثابت در ادوار جام جهانی است که فوتبال ایران تازه برای نخستین بار قرار است طعم دو حضور پیاپی را بچشد. شرط اولیه استمرار این حضور، صعودهای متوالی حداقل دو باشگاه ایران در جمع 8 تیم نهایی لیگ قهرمانان آسیا است. اتفاقی که از آغاز تشکیل این لیگ در سال 2001 تا کنون برای فوتبال ما رخ نداده است.

شرط ادعای صعود از مرحله گروهی جام جهانی، صدور مستمر حداقل 5 بازیکن در سال به لیگ های معتبر اروپایی است که لازمه اش کار آکادمیک و لیگ یک و برتر پویا و با کیفیت است.

بحث نگاه ملی به فوتبال که این روزها در خلال اردوهای آمادگی رقابت های روسیه 2018 مطرح شده نباید به عملکرد تیم ملی ایران در سه بازی جام جهانی محدود شود بلکه سوال اساسی این است که راهبرد ما برای اینکه بتوانیم بعد از یک دوره مثلا دوازده ساله تبدیل به یکی از مدعیان حضور در بین 16 تیم برتر جهان شویم چیست؟

بدیهی است که این راهبرد در چهارچوب سازمان، قوانین، فرماندهی و تقویم فیفا و کنفدراسیون های زیرمجموعه اش است که تعریف می شود. سازمانی که آمده حساب فدراسیون ها و تیم های ملی را با سازمان لیگ و باشگاه ها جدا کرده است. دیروز لیگ قهرمانان را مصوب کرد و فردا لیگ تیم های ملی را جایگزین دیدارهای دوستانه بین کشورها می کند. با این چهارچوب، راهبردی که منافع و شخصیت سازمان لیگ و باشگاه ها در آن لحاظ نشده باشد، نمی تواند منافع درازمدت "فوتبال ایران" را تامین کند.

در چارت وزارتی-دولتی فوتبال ما، کدام باشگاه دارای یک شخصیت حقوقی و مالی مستقل است؟ بر هیچکس پنهان نیست که نهایتا آقایان افتخاری و گرشاسبی همان خواهند کرد که رئیس مجمع باشگاه از آنها خواهد خواست.

این باشگاه ها برای بازیکن سازی و بالا بردن کیفیت لیگ به زمین های چمن با استانداردهایی نیاز دارند که سالی چندین میلیارد فقط هزینه نگه داری آن است. برنامه این مدیران برای تامین حداقل های مورد نیاز یک باشگاه با شخصیت چیست؟ آیا موفق خواهند شد بدهی های ثبت شده خود در AFC را قبل از ضرب العجل فصل 2018-2019 پرداخت کنند؟ آیا منابع مالی بودجه فصل آینده خود را می شناسند؟

همین سوالات را می توان نسبت به شخصیت حقوقی-مالی سازمان لیگ مطرح کرد. این سازمان که وظیفه اش حمایت از منافع باشگاه هاست کجای این معرکه ایستاده؟ آیا مستقل است؟ آیا نسبت به حق و حقوق باشگاه ها از حضور بازیکنان در جام جهانی و آنچه که فیفا وعده پرداختش را داده حساس است؟ (اینجا سوال بی پاسخ ورزش سه از فدراسیون) یا چون الان بحث "منافع ملی" مطرح است، تامین هزینه های فدراسیون مهم تر است؟ مسلما فدراسیون های فوتبالی چون سوییس، منافع ملی در حوزه فوتبال را به جز مقاطعی که میزبانی یک ابرتورنمنت بین المللی را به عهده دارند(ژاپن،کره 2002)، در یک بازه زمانی کوتاه تعریف نمی کنند.

از کارلوس کی روش به عنوان یک کارشناس زبده و صاحب نظر در حوزه فوتبال انتظار می رفت منافع درازمدت فوتبال یک کشور را تنها از زاویه یک اتفاق بزرگ فوتبالی نگاه نکند و به مسئولان فدراسیون گوشزد کند که اگر می خواهید فوتبالتان پیشرفت کند باید برای سازمان لیگ و باشگاه ها، منزلت قایل شوید، حسابشان را جدا کنید، به قلمرو مادی و معنوی آنها که از سوی مرامنامه فیفا به رسمیت شناخته شده، احترام بگذارید و اگر روزی به هر دلیلی نیاز به "درخواست های اضافه بر سازمان" داشتید، خواهش تان را متواضعانه و مودبانه مطرح کنید. بدانید که آنها در قبول و یا رد درخواست شما آزادند و هیچ توجیهی برای ناسزاگویی نیست. کی روش میراث های زیادی در فوتبال ما به جای خواهد گذاشت ولی این یکی جزوش نخواهد بود.   

شاهین اشکان