پرسپولیس دهه ۶۰ یا تیم قهرمان دهه ۹۰؟

به گزارش "ورزش سه"، آغاز دهه جدید خورشیدی، شاید زمانی باشد برای بررسی و مقایسه دهه‌ای که گذشت؛ 10 سالی همراه با فراز و فرود برای پرسپولیس که البته با پنج قهرمانی لیگ برتر، به بهترین شکل ممکن خاتمه یافت.

این «گلات قهرمانی» باعث شد تا یاد و خاطره پنج قهرمانی جام باشگاه‌های تهران برای طرفداران قدیمی‌تر پرسپولیس زنده شود؛ جام‌هایی که با هدایت علی پروین و در دوره‌ای به‌دست آمد که از نظر بازیکنانش، بهترین دوره تاریخ فوتبال ایران است.

پرسپولیس دهه شصت همیشه یک نقطه درخشان اما مبهم در ذهن دنبال کنندگان اتفاقات این باشگاه است؛ آن تیم و بازیکنانش چقدر خوب بودند؟ کیفیت فنی‌شان در چه سطحی بود؟ آیا به نسبت تیم فعلی پرسپولیس، برتری ویژه‌ای داشتند؟

این‌ها سوالاتی است که در یک گفت‌وگو با ضیا عربشاهی، هافبک مرکزی پرسپولیس در سال‌های دهه شصت بررسی کردیم. با این توضیح که عربشاهی از سال ۱۳۵۸ تا آخرین روزهای دهه شصت در پرسپولیس حضور داشت.

* وقتی صحبت از دهه ۱۳۶۰ و پرسپولیس می‌شود، چه چیزی در ذهن شما می‌آید؟
روزهای خوب. بازیکنان خوب و فوتبال خوب.

* فکر می‌کنید آن نسل پرسپولیس تیم بهتری بود یا تیمی که حالا پنج سال قهرمان شده.
نه‌تنها فکر می‌کنم که آن نسل بهتر از تیم کنونی بود فکر می‌کنم اصلا هرگز روی دست آن نسل ما تیمی نیامده. مثلا یک زمانی برزیل و آلمان و ایتالیا ۲۰ بازیکن خوب داشتند اما آن نسل از فوتبال ایران و پرسپولیس، در ۲۰ بازیکن خلاصه نمی‌شود. شما بخواهید یک تیم منتخب از دهه شصت درست کنید، واقعا نمی‌توانید و باید خیلی‌ها را حذف کنید.

* خیلی عجیب شد. اما فقط در مورد پرسپولیس صحبت کنیم. از تیمی که پنج بار جام باشگاه‌های تهران را برد صحبت کنیم.
بله پنج بار با اقتدار قهرمان شدیم. مطمئن باشید اگر لیگ هم بود قهرمان می‌شدیم. ما ترسو فوتبال بازی نمی‌کردیم و هیچ وقت یک فوروارد در ترکیبمان نبود. همیشه دو یا سه فوروارد بود و هافبک‌ها هم اضافه می‌شدند. به‌خاطر همین بود که ۲۰ دقیقه اول دو گل می‌زدیم.

* اما نسل فعلی پرسپولیس هم توانسته همین نتیجه و چه‌بسا بهتر از آن را بگیرد. منظورم مقایسه این نسل با تیم شماست.
اصلا قابل قیاس نیست. من سینه‌ام را سپر می‌کنم و می‌گویم که این تیم قابل مقایسه نیست. کدام یک از این بازیکنان را می‌خواهید با حمید درخشان و محمد پنجعلی و ناصر محمدخانی مقایسه کنید؟

* به هر حال این تیم پنج بار قهرمان ایران شده و دو بار به فینال آسیا رسیده.
به نظر من قابل مقایسه نیست. آن تیم بسیار مقتدر بود و چیزی جلودارش نبود. این تیم هم عملکرد خوبی داشته و من به آنها تبریک می‌گویم اما این مقایسه درست نیست.

* خب بیایید کمی جزئی‌تر شویم. مثلا اگر بیرانوند دروازه‌بان منتخب این نسل باشد، شما چه کسی را برای نسل خودتان انتخاب می‌کنید؟
بهروز سلطانی عقاب آسیا بود یا وحید قلیچ. اما من می‌گویم این مقایسه نفری را نکنید چون تیم ما واقعا در ۱۱ بازیکن خلاصه نمی‌شود.

* در پست دفاع مرکزی یعنی سیدجلال حسینی که ۸ سال در پرسپولیس بوده و پرافتخارترین بازیکن ایران است، شایسته مقایسه نیست؟
سیدجلال بازیکنی خوبی است و جزو برترین‌های نسل خودش اما واقعا او را کنار محمد پنجعلی می‌گذارید؟

* با احترام به آقای پنجعلی و سایرین، به هر حال سیدجلال حدود ۵۰۰ بازی در لیگ ایران انجام داده. متوسط هر سال بیشتر از ۳۰ بازی برای بازیکنی که از سی سال رد شده، یک رکورد است.
بله سیدجلال همین حالا از همه مدافعان پرسپولیس بهتر است. من بحثم چیز دیگری است و می‌گویم کیفیت آن نسل واقعا چیز متفاوتی بود. اما لطفاً مقایسه نفر به نفر نکنیم.

* این کیفیت خودش را کجا نشان می‌دهد؟ مثلا فکر می‌کنم تعداد بازی‌ای که شما انجام دادید هر سال نصف بازیکنان فعلی بود.
بله اما مقصرش ما نیستیم. ما سالی ۲۰ بازی می‌کردیم و اگر بود بیشتر هم بازی می‌کردیم.

* بله منظورم این است که مثلا سیدجلال که در ۴۰ بازی کیفیتش را حفظ کرده، حتما می‌تواند جایگاهی داشته باشد. یا اصلا دستاورد خارجی مثل قهرمانی جام ملت‌ها و صعود به جام جهانی. این چیزی است که می‌تواند یک مقایسه باشد.
آن موقع فقط یک تیم از آسیا-اقیانوسیه به جام جهانی می‌رفت.

* خب ما ۱۹۷۸ یعنی دهه پنجاه تجربه این صعود را داشتیم.
بله اما به هر حال بدشانسی هم بود.

* جام ملت‌ها چطور؟ مخصوصا باتوجه به اینکه ما سه بار متوالی قبل از دهه شصت قهرمان آسیا شدیم.
ما ۱۹۸۴ سنگاپور می‌توانستیم قهرمان شویم. اما نشد و نگذاشتند قهرمان شویم.

* چه کسی نگذاشت؟
دوست داشتند عربستان قهرمان شود.

* دوره قبل و بعد چطور؟
خب به هر حال به نیمه نهایی رفتیم.

* برگردیم به پرسپولیس. همین نفراتی که شما قبولشان ندارید لااقل 10 نفرشان به فوتبال اروپا رفتند.
ما هم پیشنهاد داشتیم. از جام ملت‌های سنگاپور که برگشتیم 10 نفرمان پیشنهاد داشتیم و دو سه نفر هم رفتند کشورهای عربی.

* شما چطور؟ پیشنهادی بود؟
شما مهدی دادرس را می‌شناسید که الان در کمیته استیناف است؟ او مدیر تیم گسترش بود و به من پیشنهاد ۷ میلیونی داد. خانه در شمال تهران را با ۳.۵ پیش فروش می‌کردند اما من نرفتم چون پرسپولیسی بودم.

* از پرسپولیس چقدر می‌گرفتید که این پیشنهاد را قبول نکردید؟
هیچی. سفید امضا کرده بودم.

* هیچ پولی نمی‌گرفتید؟ پس چطور امرار معاش می‌کردید؟
نه هیچ پولی نمی‌گرفتیم. مثلا وقتی می‌رفتیم شهرستان بازی کنیم و یک پول به‌عنوان هدیه می‌دادند، آقای پروین آن را بین بازیکنان تقسیم می‌کرد.

* همین؟
بله آقا. ما اکثرا در تیم ملی بودیم. وقتی می‌رفتیم خارج با 6 چمدان برمی‌گشتیم و آنها را می‌فروختیم و پول در می‌آوردیم.

* یک بحثی هم بود که می‌گفتند بازیکنان دهه شصت خیلی متعصب هستند. اما الان مثلا دیدیم که اکثرشان مثل شجاع و کنعانی رفتند تیم‌های قطری و اماراتی و برگشتند.
خب چرا نروند؟ این به تعصب ربطی ندارد و کار درستی کردند چون کسی که پول در جیب آنها نمی‌گذاشت. آنها هم رفتند یکی دو سال بازی کردند و بعد برگشتند و هیچ اشکالی هم ندارد. برای شجاع و کنعانی هم ایراد نیست. اشتباه را من کردم که گفتم به‌خاطر پرسپولیس و هوادارانش نمی‌خواهم بروم.

* بگذریم! اگر بخواهید سرمربی تیمتان را با سرمربی نسل فعلی مقایسه کنید چه می‌گویید؟
علی پروین قطعا مربی بهتری است. بازیکن راه که می‌رود او کیفیتش را می‌شناسد. به نظر من مربی باید پنج چیز داشته باشد: روانشناسی، مدیریت، چیدمان، ریسک پذیری و خلاقیت.

* تمرین و کارهای تاکتیکی در این ویژگی‌ها جایی ندارد؟
ببینید آقای پروین به ما می‌گفت نقطه ضعف حریف را که پیدا کردید تق تق پاس بدهید و بروید و گل بزنید.

* یعنی فکر می‌کنید این کیفیت چیزی بیشتر از کیفیتی که آقای برانکو ارائه کرد؟
بله. شک نکنید آقای پروین بهترین مربی تاریخ پرسپولیس است.

* فکر نمی‌کنید اگر آقای برانکو سرمربی شما بود، تیم بهتری می‌شدید؟
اصلا. اصلا بهتر نمی‌شد. آقای پروین واقعا مربی بهتری بود.

* اگر بخواهید به ترتیب بگویید، بهترین نسل‌های پرسپولیس کدام‌ها هستند؟
اول دهه شصت که واقعا پرسپولیس زلزله بود. همان تیمی که پنج بار متوالی قهرمان جام باشگاه‌های تهران شد. دوم تیم دهه پنجاه که دوبار قهرمان ایران شد و 6  گل به استقلال زد. سوم هم این تیم دهه ۹۰.

* چه خوب که باز جایگاه سوم را دادید به این تیم. قول می‌دهید اگر این تیم قهرمانی ششم را آورد، بالاتر از نسل خودتان قرار بدهید؟
هرگز. هیچ تیمی آن کیفیت و آن تعداد بازیکن خوب را نداشته و نخواهد داشت.