چرا دادگاه عالی ورزش محرومیت را لغو کرد؟
پرونده بیرانوند و پرسپولیس: کفه ترازو به سود تراکتور!
به گزارش "ورزش سه"، لوزان سوئیس رأی جدیدی داد تا زمان رسیدگی دوباره در دادگاه عالی ورزش، اجرای حکم کمیته استیناف فدراسیون فوتبال ایران علیه بیرانوند متوقف شود. این تصمیم بر پایه سه معیار همیشگی CAS صادر شد: خطر زیان جبران‌ناپذیر برای بازیکن، وجود شانس معقول برای موفقیت در دعوای اصلی و برتری موازنه منافع به سود تجدیدنظرخواه.
به زبان ساده، بنا به نظر قضات فیفا اگر اجرای محرومیت ادامه پیدا می‌کرد، بخشی از فصل برای همیشه از دست می‌رفت و حتی یک رأی نهایی بعدی هم دیگر آن ضرر ورزشی را جبران نمی‌کرد.
بیرانوند از همین هفته واجد شرایط بازی برای باشگاه جدیدش خواهد بود و در پنجره‌های ملی نیز گزینه‌ای در دسترس باقی می‌ماند.
این البته حکم نهایی نیست. اصل دعوا، موجه یا ناموجه بودن فسخ و تبعات مالی، در رسیدگی دادگاه عالی تعیین تکلیف می‌شود و اگر در پایان، محرومیت تأیید شود، امکان اجرای آن باقی است. اما همین تعلیق فوری، بار تاکتیکی پرونده را تغییر می‌دهد. پرونده‌ای که بعد از گذشت ۱۳ ماه حکم نهایی آن از سوی استیناف صادر شده بود حالا توسط CAS وارد پیچ حقوقی جدیدی شده است.
تحلیل رأی دستور موقت دادگاه حکمیت ورزش (CAS) در پرونده علیرضا بیرانوند به این شرح است:
۱. پیشینه دعوا
علیرضا بیرانوند پس از آنکه باشگاه پرسپولیس در پایان فصل ۱۴۰۳-۱۴۰۲ کلیه مطالبات قراردادی او را نپرداخت، با استناد به الحاقیه قرارداد در تاریخ ۳۰ خرداد ۱۴۰۳ قرارداد خود را یک‌جانبه فسخ کرد. کمیته وضعیت فدراسیون فوتبال فسخ را «غیرموجه» دانست و او را به ۴ ماه محرومیت تعلیقی و جریمه مالی محکوم نمود. کمیته استیناف این محرومیت را قطعی و لازم‌الاجرا اعلام کرد
بیرانوند به CAS شکایت و همزمان تقاضای صدور دستور موقت برای تعلیق اجرای محرومیت را مطرح کرد.
۲. مبانی حقوقی صدور دستور موقت در CAS
مطابق ماده R37 آیین دادرسی CAS، صدور دستور موقت مشروط به سه شرط است:
1. وجود ضرر جبران‌ناپذیر در صورت اجرای فوری حکم؛
2. وجود احتمال موفقیت در ماهیت دعوا (Likelihood of success on the merits)؛
3. توازن منافع میان طرفین.
این سه شرط باید به صورت تجمعی احراز شوند.
۳. دلایل CAS برای توقف محرومیت بیرانوند
الف) ضرر جبران‌ناپذیر
بیرانوند سنگربان نخست تیم ملی ایران است و در آستانه بازی‌های مقدماتی جام جهانی ۲۰۲۶ و تورنمنت‌های رسمی قرار دارد ( البته دادگاه cas به این نکته توجه نکرده است که صعود ایران به جام جهانی قطعی شده است و این مسئله را یکی از دلایل صدور دستور موقت اعلام کرده است)
او همچنین با تراکتور، قهرمان لیگ برتر، قرارداد بسته و حضورش در لیگ قهرمانان آسیا برای این باشگاه حیاتی است.
محرومیت ۴ ماهه باعث از دست رفتن جایگاه ورزشی و خدشه به اعتبار حرفهای او می‌شود و این زیان‌ها حتی با جبران مالی هم قابل ترمیم نیستند.
ب) احتمال موفقیت در ماهیت
دادگاه CAS تصریح کرد که ادعای بیرانوند «فاقد وجاهت آشکار نیست»؛ یعنی در نگاه اولیه، پرونده‌اش بی‌پایه و بی‌اساس به‌طور بدیهی نیست و شانس معقولی برای پیروزی در رسیدگی اصلی وجود دارد.
مستندات نشان می‌دهد پرسپولیس در مهلت مقرر مطالبات را کامل نپرداخته و همین می‌تواند فسخ را موجه جلوه دهد.
ج) توازن منافع
اجرای فوری محرومیت زیان سنگینی برای بیرانوند، تراکتور و تیم ملی دارد.
تعویق اجرای محرومیت تا پایان رسیدگی آسیبی جدی به پرسپولیس یا فدراسیون وارد نمی‌کند، زیرا اگر بیرانوند در نهایت محکوم شود، محرومیت مجدداً اعمال خواهد شد.
بنابراین، منافع بیرانوند بر منافع طرف مقابل غلبه دارد.
۴. ماهیت دستور موقت
نکته بسیار مهم این است که:
این دستور موقت به معنای لغو قطعی محرومیت نیست.
فقط اجرای محرومیت را موقتاً متوقف کرده تا اگر در آینده بیرانوند در رسیدگی ماهوی پیروز شد، از یک ضرر جبران‌ناپذیر جلوگیری شده باشد.
در صورتی که CAS در رأی نهایی اعتراض بیرانوند را رد کند، محرومیت قابل اجرا خواهد بود.
اما صدور این دستور کفه ترازو رو کمی به سمت بیرانوند و تراکتور سنگین تر کرده است
۵. آثار رأی
1. بیرانوند فعلاً می‌تواند برای باشگاه تراکتور بازی کند و از همین هفته درون دروازه قرار گیرد
2. تیم ملی ایران از غیبت دروازه‌بان اصلی‌اش در بازی های دوستانه پیش رو در امان می‌ماند.
3. از نظر حقوق ورزشی، این پرونده نشان می‌دهد CAS در موضوعات مربوط به بازیکنان کلیدی تیم ملی، اصل ضرر جبران‌ناپذیر را جدی‌تر از هر عامل دیگری لحاظ می‌کند.
درنهایت دادگاه عالی ورزش رأی کمیته استیناف فدراسیون را موقتاً متوقف کرد چون اجرای فوری آن می‌توانست خسارات جبران‌ناپذیری به بیرانوند، تراکتور و تیم ملی وارد کند، در حالی‌که تعویق اجرا آسیبی به پرسپولیس یا فدراسیون نمی‌زند. اما سرنوشت نهایی محرومیت همچنان وابسته به رای ماهوی و قطعی دادگاه cas هست.
عادل عابدجوی
